Glutation: charakterystyka, zastosowanie i działanie

Rozwój nauki sprawia, że coraz częściej jesteśmy w stanie powiązać wybrane cząsteczki chemiczne z dobrą lub złą kondycją badanego organizmu, a nawet z konkretną chorobą. Jedną z takich cząsteczek jest glutation. Co to jest? Kiedy zaleca się sprawdzanie jego poziomu? Czy ma właściwości prozdrowotne? Czy możemy wpływać na jego ilość w organizmie? Na te i inne pytania odpowiadamy poniżej.

Biochemia naszego organizmu to niezwykle skomplikowany i fascynujący temat. Zsynchronizowane działanie różnych cząsteczek chemicznych powoduje, że nasz organizm funkcjonuje w zasadzie niezależnie od naszej woli. Choć jako ludzkość mamy jeszcze długą drogę do szczegółowego zrozumienia wszystkich naturalnych (i nienaturalnych) procesów zachodzących w każdej komórce naszego ciała, wiemy już całkiem sporo.

Co to jest glutation?

Glutation (GSH) jest jednym z najważniejszych antyoksydantów w organizmie człowieka. Zwalczając reaktywne formy tlenu (wolne rodniki), a tym samym zmniejszając stres oksydacyjny, zapobiega wielu negatywnym zjawiskom w organizmie człowieka. Należą do nich między innymi seksualność i płodność.

Z wiekiem zmniejsza się liczba pęcherzyków w jajnikach, które zawierają komórki jajowe. Po wystąpieniu miesiączki ich liczba sięga 300-400 tysięcy i z każdą kolejną miesiączką zmniejsza się o około tysiąc.

W związku z tym u kobiety w okresie menopauzy pozostaje ich zaledwie kilkaset.

Spadkowi liczby jaj towarzyszy pogorszenie ich jakości. W starzejących się komórkach obserwuje się nieprawidłową syntezę białek oraz wysoki poziom stresu oksydacyjnego, związanego z zaburzeniem równowagi między wolnymi rodnikami a antyoksydantami.

Do tych ostatnich należą witaminy C, E i A, enzymy takie jak katalaza i dysmutaza ponadtlenkowa oraz inne substancje, zwłaszcza glutation.

Należy pamiętać, że z wiekiem i pod wpływem wielu czynników środowiskowych zdolność organizmu do wytwarzania glutationu maleje. Dlatego jego suplementacja może okazać się kluczowa dla zdrowia, także w kontekście płodności.

Zastosowanie glutationu

Dlatego stosowanie glutationu jako suplementu diety jest przydatne dla kobiet:

• które mają problemy z zajściem w ciążę
• przy staraniu się o dziecko w późniejszym wieku, po 30 roku życia
• które cierpią na wyżej wymienione problemy ginekologiczne, takie jak PCOS

Dodatkowo substancja ta ma silne działanie detoksykacyjne, czyli oczyszcza organizm ze szkodliwych substancji. Dodatkowo glutation ma właściwości immunostymulujące - zwiększa skuteczność układu odpornościowego.

Właściwości glutationu

Glutation nazywany jest super antyoksydantem. Jest produkowany przez organizm człowieka i dostarczany poprzez żywność i suplementy. Sam aktywnie zwalcza wolne rodniki, ale także wspomaga działanie innych antyoksydantów, takich jak wspomniane wcześniej witaminy. Jego znaczenie jest więc wyjątkowe.

Pod względem chemicznym jest to małe białko, tripeptyd, czyli związek trzech aminokwasów połączonych wiązaniem peptydowym. Ze względu na swoje właściwości glutation jest ważny dla utrzymania zdolności reprodukcyjnych człowieka. Stres oksydacyjny może prowadzić do niekorzystnych zjawisk, zaburzeń i chorób, takich jak.

• starzenie się i pogorszenie parametrów jakościowych oocytów, zmniejszające możliwość zapłodnienia
• uszkodzenia białek, lipidów i węglowodanów; zmiany w strukturze DNA prowadzące do mutacji genetycznych
• zespół policystycznych jajników (PCOS), który jest jedną z głównych przyczyn niepłodności
• endometrioza lub adenomioza macicy - nadmierny rozrost błony śluzowej tego narządu, który również powoduje niepłodność.

Poziom glutationu - od czego zależy? Kiedy należy wykonać badanie?

Glutation występuje w organizmie w dwóch formach: w przeważającej części zredukowanej (ok. 99%), która jest aktywnym antyoksydantem, oraz w formie utlenionej (ok. 1%), która nie ma właściwości antyrodnikowych. Stosunek stężeń obu form GSH może wskazywać na problemy zdrowotne. Gdy w organizmie pojawia się stres oksydacyjny, ilość formy zredukowanej maleje na rzecz formy utlenionej.

Badania poziomu glutationu są zalecane np. w przewlekłych chorobach wielonarządowych czy zespole przewlekłego zmęczenia. W tym przypadku bada się stężenia formy zredukowanej i utlenionej oraz ich wzajemny stosunek. Odchylenia od normy (norma: wysoka zawartość formy zredukowanej, niska zawartość formy utlenionej) mogą być przyczyną wielu chorób. Z tego powodu badania glutationu wykonuje się zwykle w ramach serii badań zleconych przez specjalistę.

Glutation jako suplement diety

Odpowiednio dobrany suplement z glutationem może być zatem wspomagający w przypadku problemów z płodnością. Należy jednak pamiętać, że niemożność zajścia w ciążę to bardzo złożony problem, który wymaga działania na wielu płaszczyznach pod okiem specjalisty.

Szukając odpowiedniego suplementu diety, warto wybrać preparat o szerokiej formule, który zawiera również inne substancje zwiększające zdolności rozrodcze i korzystnie wpływające na przebieg ciąży. Należą do nich:

• Witamina B6, który przyczynia się do regulacji aktywności hormonalnej i wspiera prawidłową produkcję czerwonych krwinek.
• Witamina B8, który reguluje stężenie hormonu luteinizującego, kluczowego dla płodności kobiet, a także wpływa na działanie insuliny w komórkach
• Witamina B12, który przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu homocysteiny
• Kwas foliowy, który jest niezbędny dla zdrowej ciąży i rozwoju płodu i powinien być przyjmowany 4 tygodnie przed poczęciem.
• Witamina D, który przyczynia się do utrzymania prawidłowego poziomu wapnia we krwi i funkcjonowania układu odpornościowego

Suplementacja glutationem

Na niektórych suplementach zawierających glutation widnieje tajemnicza litera "L" (L-glutathione). Czy to ważne i co oznacza owo "L"? Odnosi się ono do izomeru związku chemicznego. Wszystkie aminokwasy (z których powstaje GSH), które są przyswajane przez nasz organizm to aminokwasy "L". W naturze (lub w laboratorium chemicznym) możemy znaleźć inne izomery - izomery "D". Nie są one jednak przydatne z punktu widzenia biochemii naszego organizmu. Można więc stwierdzić, że np. umieszczenie w nazwie preparatu znaku "L" jest zapewnieniem o biodostępności oferowanego suplementu. Nie oznacza to jednak, że suplementy bez "L" w nazwie są gorszej jakości.

Kolejnym ważnym dla konsumenta aspektem jest informacja o zawartości liposomalnego glutationu w suplemencie diety. Co tym razem próbują nam powiedzieć producenci? Badania pokazują, że GSH przyjmowany doustnie jest bardzo słabo wchłaniany przez nasz przewód pokarmowy. Jest po prostu trawiony przez aktywne enzymy trawienne. Aby zabezpieczyć peptyd przed ich działaniem, biotechnolodzy zamykają go w mikrokapsułkach - liposomach. Badania pokazują, że liposomalny glutation jest lepiej przyswajany przez organizm niż jego niezabezpieczona forma. Warto zaznaczyć, że najlepszą przyswajalność ma glutation podawany w formie kroplówki - dożylnie. Omija to układ pokarmowy, znacznie zwiększając stężenie tego cennego antyoksydantu w organizmie.

Kto odnosi korzyści z suplementacji glutationem?

Opisane korzyści związane z wysokim poziomem glutationu w organizmie sugerują, że każdy odniesie korzyści z odpowiedniej suplementacji. Ze względu na niską biodostępność tego związku, warto rozważyć alternatywny sposób zwiększenia poziomu antyoksydantów: włączenie do diety produktów bogatych w składniki niezbędne do syntezy glutationu oraz przestawienie się na bardziej zrównoważony tryb życia.

Przyjmowanie GSH zaleca się pacjentom cierpiącym na przewlekłe choroby wymagające wsparcia układu odpornościowego, takie jak rak, HIV/AIDS, cukrzyca typu 2 czy zapalenie wątroby. Należy również wspomnieć, że stężenie tego silnego antyoksydantu w naszym organizmie maleje wraz z wiekiem. Wtedy możemy rozważyć działania wspierające jego syntezę (zmiana diety, stylu życia czy suplementacja diety).

Głównym przeciwwskazaniem do stosowania GSH jest alergia na substancję czynną lub jakikolwiek inny składnik wybranego preparatu. Nie ma wystarczającej wiedzy na temat wpływu suplementu na organizm kobiet w ciąży i karmiących piersią.